De Ieren, maar zeker ook de Schotten, kennen een lange en rijke traditie als het gaat om het vertellen van verhalen en het zingen van liederen. Zowel in Schotland als in Ierland is de ceilidh een begrip.
Céilithe waren voorlopers van de moderne uitgaansgelegenheden. Op deze bijeenkomsten zorgden muziek, dans en poëzie voor amusement. Samen zingen geeft een gevoel van saamhorigheid.
Céilidh, betekent letterlijk “bezoek'”. Rondtrekkende muzikanten waren altijd welkom. Die konden bovendien al zingend het laatste nieuws verspreiden. De Céilithe werden bezocht om de vaak barre omstandigheden draaglijk te houden. De liederen beschreven de omstandigheden en gebeurtenissen van het leven in die streken. Vrolijk als het om feesten ging maar ook droevig bij moeilijker gebeurtenissen. En overal klinkt die typische melancholie in door.
Melancholie die je onmiskenbaar ook terugvindt in de muziek. Van toen, maar ook van later. Vaak ook meteen flinke dosis zelfspot. Dat maakt de Schotten en Ieren meteen ook heel sympathiek.
De muziek reisde naar Amerika
In de 19e eeuw kwam er een enorme emigratie van Ieren en Schotten naar de VS op gang. In de Schotse hooglanden werden boeren van hun gepachte landerijen verdreven omdat schapen telen meer opbracht dan het verpachten van land aan de lokale bevolking.
Toen Ierland tussen 1845 en 1850 getroffen werd door hongersnood – de aardappeloogsten mislukten volledig – trokken miljoenen naar de VS. De landeigenaren joegen de boeren van hun land, of zorgden voor geld voor de overtocht naar de VS.
De overtocht, vaak met ongeschikte slechte schepen, de zogenoemde coffin ships, was niet zonder risico. Zo’n 10 tot 20% van de emigranten overleefde de reis niet. Eén van onze favorieten, City of Chicago, verhaalt over die emigratiegolf.
Een smeltkroes
Wie goed luistert zal in de Amerikaanse country-muziek veel invloeden herkennen uit de Schotse en Ierse Folk. De muziek was meegereisd en onderweg en ter plekke gezongen. Als herinnering, of om de moed er in te houden. Langzaam begon de muziek zich ook te mengen met andere invloeden. De uit Afrika weggesleurde slaven hadden hun eigen muziek met een compleet ander en eigen ritme (dat vooral in Blues en Gospel nog heel goed hoorbaar is).
Op plekken waar beide bevolkingsgroepen met elkaar in contact kwamen paste de muziek zich aan. Uit die smeltkroes ontstond de Dixieland, Jazz, Soul, Rock en later ook Disco, Punk en Rap. En nog veel meer, teveel om op te noemen eigenlijk.